کارشناسان حوزه حمل و نقل و لجستیک معتقدند در برنامه ریزی برای توسعه خطوط ریلی و ساخت راه آهن در نقاط مختلف کشور، تابع هدف ساخت و ساز نیست بلکه هدف تسهیل تجارت است. چراکه راه و راه آهن ابزار تجارت هستند و احداث مسیرهای ارتباطی و راه و راه آهن همه در خدمت تجارت کشور و ترانزیت کشور هستند.
بر این اساس اگر تجارتی نباشد، راه آهن برای چه هدفی ساخت شود؟ سرمایه گذاری در زیر ساخت باید به منفعت ملی در تجارت کشور متجلی شود در غیر این صورت دور ریختن پول است. کما اینکه در ساخت راه آهن هرات ثروت سوزی شده است. همچنین ناکامی مسیر سرخس بندرعباس یک اتفاق نیست، یک رویه است. اگر مشکلات نرم افراری در تجارت و ترانزیت حل نشود، هم راه آهن و هم جاده ای را که ساخته شود راه ناکامی را در پیش خواهد گرفت.
راه آهن های تک خطه نیز باید بنا بر این باشد که راه آهنی دو خطه نشود مگر آنکه ظرفیت آن در حالت تک خطه به اشباع رسیده و گلوگاه ترافیکی ایجاد شده باشد. برای مثال دو خطه کردن سرخس مشهد یا بم زاهدان یا تبریز جلفا که گاهی یک قطاری از روی آن ها عبور می کند، چه توجیهی دارد؟
پیش از این، بر ساخت خطوط آهن متصل به کشورهای همسایه به هدف ترانزیت اصرار زیادی وجود داشت، اما امروز کمی محتاطانه عمل می شود. اینکه ساخت راه آهن رشت آستارا یا هر راه آهن دیگر ترانزیتی مانند شلمچه – بصره یا راه آهن غرب کشور تا خسروی به سمت عراق یا حتی راه آهن چابهار زاهدان، موجب توسعه ترانزیت و افزایش درآمد ارزی کشور بشود مقدمات و لوازمی دارد که اکثرا حمل و نقلی نیستند و از جنس نرم افزار هستند و هر کدام متولیان خودشان را دارند.
از آنجا که این نرم افزارها با توجه به تجربه ساخت راه آهن سرخس – بندرعباس و ساخت راه آهن هرات هنوز به طور کامل فراهم نیست، باید محافظه کارانه عمل کرد و برای صیانت از سرمایه های کشور، پیشنهاد می شود در کوتاه مدت راه های موازی حمل و نقل به روش ترکیبی توسعه یابد. برای استفاده از حمل و نقل ترکیبی سرمایه گذاری بسیار کمتری لازم است. هر چند این شیوه های حمل و نقل به سهولت حمل و نقل ریلی نیستند و زمان و هزینه بیشتری خواهند داشت.
حمیدرضا یعقوبی آوینی
مدیر مسئول
پایگاه خبری صنعت لجستیک
دیدگاه شما