نامگذاری سال‌ها توسط مقام معظم رهبری سنت ۲۰ ساله‌ای است که در نوروز سال ۱۳۹۷ بیستمین شعار سال به عنوان «حمایت از کالای ایرانی» نامگذاری شده است و به نوعی ایشان شعار سال ۹۶ (تولید و اشتغال) را که در واقع یکی از پایه‌های اقتصاد مقاومتی که همان حمایت از کالای داخلی است، تکرار کردند.
بدون تردید، وزارتخانه‌های «صنعت، معدن و تجارت» و «امور اقتصاد و دارایی» و همچنین «جهاد کشاورزی» و «امور خارجه»، متولیان اصلی و خاستگاه کلیدی این شعار در ساختار دولت می‌باشد که باید با برنامه‌های منسجم و رویکردهای عملیاتی و هدفمند در راستای حمایت از کالای ایرانی بتوانند گام‌های اساسی در این سال بردارند که بطور حتم باعث بهتر شدن اقتصاد، تولید ملی و توسعه کار و اشتغال و افزایش رفاه عمومی خواهد شد. چراکه باور همه کارشناسان این است که کشور ایران می‌تواند با داشتن منابع انرژی و نفت و گاز بسیار غنی، منابع متنوع در کشور، نیروی انسانی کارآمد و متخصص، بازار ۴۰۰ میلیونی داخل و کشورهای اطراف را تصاحب کرده و تبدیل به جایگاه اول اقتصادی در منطقه شود که این امر نیازمند عزم ملی است.
از سوی دیگر مردم و تولیدکنندگان دو چرخ موتور اقتصادی هر کشور هستند که باعث اوج‌گیری اقتصاد آن کشور می‌شوند. «تولیدکنندگان» و «مصرف‌کنندگان» ایرانی دو سوی اصلی حمایت از کالای ایرانی هستند. شاید در نظر اول سهم مصرف‌کننده ایرانی در تحقق شعار سال به مراتب از تولیدکننده ایرانی بیشتر باشد؛ اما حقیقت چیز دیگری را بیان می‌کند. چه اتفاقی افتاده است تا مسئولان ارشد نظام شعار سال را در حمایت از کالای تولید شده در ایران اختصاص دهند.
شاید مشکل اساسی در تحقق شعار سال ۱۳۹۷، کیفیت کالای ایرانی باشد. در شرایط کنونی تولیدکنندگان ایرانی مجبور هستند به دلایل مختلف از جمله فراوانی کالاهای خارجی مشابه تولید داخل در بازار از طریق واردات یا قاچاق کالا، مقررات دست و پاگیر بر سر راه سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان، افزایش عوارض، مالیات و ارزش افزوده در هزینه‌های تولید، نرخ بالای تسهیلات ریالی و ارزی، چتر حمایتی کورکورانه در کنار ضعف نظارت و کنترل حاکمیتی و غیره سسب شده است تا از کیفیت کار کم کرده تا کسب و کار خود را سر پا نگهدارد و یا تولیدات با کیفیت خود را با انواع برندهای خارجی و حتی با عنوان ساخت چین وارد بازار کنند تا بتوانند در این بازار رقابتی با رقبای خود به رقابت بپردازند.
در این چندسال گذشته شاهد نوعی بی اعتمادی بین مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان ایرانی از طروق مختلفی همچون کیفیت، گارانتی و حتی قیمت محصول تولید داخل هستیم که باعث شکل‌گیری یک نوع نارضایتی و خشم نهفته در مردم ایران نسبت به برخی از تولیدات ایرانی شده است که نمونه آن صنعت خودرو کشور را می‌توان مثال زد. چراکه سلیقه و میل مصرف‌کننده، اغلب اوقات به سمت کالایی است که با ذائقه و تمایلات او بیشتر تناسب دارد. لذا اعتماد مصرف‌کننده به کالای داخلی بزرگترین عنصر تاثیر گذار در اقتصاد و تجارت هر کشور است. اما نباید از انصاف گذشت که کم نیستند محصولات تولیدی در داخل کشور که دارای استانداردهای جهانی می‌باشند و از کیفیت ،گارانتی و خدمات پس از فروش مناسبی برخورد هستند و توانسته‌اند اعتماد مصرف کنندگان ایرانی را حتی با وجود قیمت بالای این محصولات نسبت به مشابه خارجی، جلب نمایند. (مانند صنایع آرایش و بهداشتی، غذایی، مبلمان اداری، لوازم خانگی و…)
در حقیقت تولیدکنندگان جهادگران اصلی در عرصه اقتصادی کشور هستند و بیش از همه در این فضای نااعتمادی مورد زیان و ضرر واقع می‌شوند. تولیدکنندگان باید در فرآیند تولید به مبحث نیازسنجی و خواسته مشتریان در تولید محصول نهایی توجه بسیاری داشته باشند تا با ثبات و تداوم در تمامی ابعاد کیفیت در محصول تولیدی، منجر به تکرار خرید و در نهایت تبلیغات دهان به دهان از سوی مشتریان گردند. بی شک شرکت‌هایی که محصولات خود را بدون توجه به نیاز و خواسته مشتریان و بدون کیفیت مدنظر مصرف‌کنندگان تولید می‌کنند، ممکن است محصول نهایی مورد استقبال قرار نگیرد که در نهایت خطرات ناشی از شکست را به همراه خواهد داشت.
* حمیدرضا یعقوبی آوینی – کارشناس ارشد کسب‌وکار
دیدگاه شما