نیمه آبان ماه سال ۱۳۹۷ زمان پایان یافتن مهلت رییس جمهور ایالات متحده آمریکا برای اعمال تحریم علیه ایران است. اما به‌نظر می‌رسد تمام تحریم‌های یک‌جانبه این کشور علیه ایران پیش از توافق هستی با ۵+۱ موسوم به برجام اعمال شده است. به‌عبارت ساده‌تر، ایران در بخش نفت، پتروشیمی، معاملات بانکی و مالی و خرید و فروش برخی از کالاها مثل هواپیما تحریم است.
حال چهارم نوامبر یا همان ۱۳آبان مجدد به یک نماد دیگر در تاریخ رسمی مقابله ایران و آمریکا و این بار در حوزه تحریم‌ها تبدیل شده است. لیکن همگان باید به این نتیجه برسند که تحریم علیه اقتصاد ایران پیش‌تر اعمال شده و تحریم جدید چیزی بیشتر از تحریم‌های کنونی نخواهد بود. هرچند ممکن است امریکایی‌ها فهرستی از اشخاص حقیقی و حقوقی را اعلام کنند و آنها را در فهرست جدید تحریم بگنجانند، اما کالا و خدمتی نیست که امریکایی‌ها تحریم نکرده باشند و بخواهند پس از ۱۳آبان آن را در دایره تحریم‌ها قرار دهند. در حالی که تا قبل از این تاریخ کاخ سفید قصد داشت مانع از صادرات نفت ایران شده و آن را به صفر برساند، اینک بخش عمده‌ای از کشورهای خریدار نفت ایران در آسیا مثل کره، ژاپن و هند به همراه چند کشور دیگر، از تحریم نفتی ایران معاف شدند. دولت ترامپ در عوض معاف کردن این کشورها از تحریم نفتی ایران از آنها خواسته است تا سطح روابط اقتصادی خود با ایران را کاهش داده و حتی از تجارت کالاهایی که در لیست تحریم قرار ندارند، نیز بکاهند.
از سوی دیگر، کشورهای اروپایی پس از امضای خروج آمریکا از برجام توسط ترامپ که مانند خروج از معاهدات و تفاهمنامه‌های بین‌المللی مانند پاریس و تفاهم‌نامه منع استفاده از موشک‌های میان‌برد هسته‌ای نیز ازجمله عهدشکنی‌های دولت ترامپ است، بطور لفظی حمایت‌های مالی و اقتصادی از برجام را آغاز کرده‌اند و تاکنون به شکل فوق‌العاده‌ای از برجام به‌طور سیاسی حمایت کرده‌اند. اما نیمه دوم آبان ماه زمانی است که سران اروپایی باید حمایت اقتصادی و مالی‌شان را هم به صورت عملی نشان دهند. این حمایت اقتصادی و مالی شامل خرید نفت از ایران و پرداخت پول آن از سوی خریداران به ایران است تا کالاهای مورد نیاز ایران از این محل تامین شود.
در صورت عملیاتی شدن این اقدام مهم از سوی اروپایی‌ها، اقتصاد ایران با دو پیامد مثبت همراه خواهد شد. نخست اینکه خرید نفت ایران در اروپا نیز همانند آسیا تضمین می‌شود و دوم، بخشی از نیازهای ارزی ایران به‌طور رسمی از دلار به یورو تغییر می‌کند. این امید نیازمند وفاداری عملگرایانه اروپایی‌ها به برجام است.
* حمیدرضا یعقوبی آوینی – کارشناس ارشد کسب و کار
دیدگاه شما