همزمان با نزدیک شدن به یک‌سالگی شیوع بیماری کرونا یا همان کووید ۱۹ در جهان، شاهد تغییرات عظیمی در کسب‌وکارها هستیم که مشکلات و سوالات تازه‌ای را پیش روی مدیران کسب‌وکارها و کارآفرینان قرار داده و مدل‌های کسب‌وکار تحت تاثیر اثرات این بیماری به سازگاری با تغییرات ناشی از آن روی آورده‌اند و هزارتوی اقتصاد جهان ناشی از این ویروس با منحنی شتاب تحول دیجیتالی کسب‌وکارها همراه شده است.
ازسوی دیگر در چند ماه اخیر با رعایت قوانین و محدودیت‌های مرتبط با تجمع افراد، اغلب مردم در خانه‌های خود قرنطینه شده‌اند و برخی از عادت‌های‌شان تغییر کرده است. رد پای این تغییرات در بخش‌های مختلف زندگی مانند روش‌های مصرف‌گرایی، خرید، یادگیری، روابط اجتماعی و همچنین تفریحات به‌خوبی قابل مشاهده است. باید در نظر داشت که همه این تغییرات در سبک زندگی به‌دلیل شیوع یک ویروس جهانی، سبب شتاب به سمت تحول دیجیتالی دنیای مدرن شده است.
بنابراین نحوه تعامل و ارتباطات امروزی و استفاده روزافزون کاربران از رایانه‌ها و تلفن‌های همراه و همچنین اتصال دائمی آنها به فضای اینترنت، چندین برابر انتظار کارشناسان حوزه فناوری اطلاعات شده و طراحی مجدد مدل‌های کسب‌وکار را به یک امر اجتناب‌ناپذیر تبدیل کرده، چراکه همه‌گیری تحول دیجیتالی را چندین سال زودتر از آنچه که انتظار می‌رفت، محقق کرده است. پس کسب‌وکارهای امروزی باید با پشتیبانی از فناوری دیجیتال نسبت به تغییر مدل خدماتی و حرکت به سمت طرح‌های جدید اقدام کنند و کسب‌وکارهایی که پیش از شیوع این ویروس، تنها از طریق مراجعه حضوری فعالیت داشتند، باید برای ایجاد و حفظ یک رابطه پایدار با مشتریان خود تلاش کنند. یعنی تجربه فردی یا جمعی خاصی همانند فروشگاه‌ها، بنگاه‌های فروش خودرو، کارگاه‌های مکانیک، سینماها یا کلینیک‌ها و هر کسب‌وکار دیگری که ارزش خارج شدن مخاطب از خانه و بازدید از آن را داشته باشد، را که قبلا در خانه نمی‌توانستند به آن دست یابند، از طریق ابزارهای دیجیتال ایجاد کنند.
با اینکه شیوع ویروس کرونا عواقب ناخوشایندی را برای میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به همراه داشته، سوال مهم اینجاست که آیا کرونا عامل نابودی کسب‌وکارهاست؟ اقتصاد ایران هم مثل سایر اقتصادهای دنیا در حال پوست‌اندازی است و کرونا همه مناسبات را تغییر داده است؛ از فرهنگ گرفته تا اقتصاد همه چیز تحت تاثیر این بیماری همه‌گیر قرار گرفته است. این موضوع که در شرایط کرونا و پساکرونا چگونه می‌توان کسب‌وکارهای خود را ایجاد یا حفظ کرد، دغدغه بسیاری از صاحبان کسب‌وکارهای کوچک و صاحبان ایده است.
دنیای کسب‌وکار، امروز با گذشته متفاوت است، شیوه‌های کار تغییر کرده و این بحران باعث ایجاد شتاب فوق‌العاده‌ای در تحول دیجیتالی اقتصاد جهانی شده و از این طریق فرصت‌های شغلی بسیاری برای افرادی که تصمیم به استفاده از آن دارند، به‌وجود آمده است؛ بنابراین کسب‌وکارهای ایرانی نیازمند یک استراتژی مناسب به‌منظور تولید محتوای دیجیتالی و تسهیل فعالیت‌ها و فرآیندهای خود به‌صورت مجازی و از راه دور هستند و می‌توانند باعث ایجاد فرصت‌های شغلی تازه‌ای در دوران کرونا شوند.
درحال‌حاضر و در شرایط فعلی کسب‌وکارها در دوران کرونا، برخی از کسب‌وکارها همچون حوزه گردشگری تضعیف شده و برخی دیگر مانند صنایع تولیدی در حوزه بهداشتی رونق گرفته‌اند؛ اما فرصت‌های جدیدی با تکیه بر نوآوری و خلاقیت در بستر پلتفرم‌های فناوری و فضای مجازی در کشورمان ایجاد شده و حوزه‌هایی ازجمله آموزش آنلاین، خدمات بهداشتی و رفاهی، فروش آنلاین، خدمات فرهنگی و سرگرمی، تدارکات و زنجیره تامین کالاها و… به‌عنوان کسب‌وکارهای هوشمند رو به رشد در این دوران شناخته شده‌اند.
* حمیدرضا یعقوبی آوینی – کارشناس ارشد کسب و کار
دیدگاه شما