در آستانه سال ۱۳۹۷ رهبر معظم انقلاب اسلامی در بخشی از بیانات خود در اول فروردین سال جاری در مشهد مقدس به تببین راهکارهای برای حمایت و انجام شعار سال که همان «حمایت از کالای ایرانی» است، پرداختند که از منظر علم بازاریابی شاید نقطه عطف و همچنین نقطه ضعف در بازاریابی کالاهای ایرانی باشد که تاکنون از این ظرفیت‌های آن به نحو مطلوبی استفاده نشده است.
ایشان در ابتدای تشریح انتخاب شعار سال اعلام داشتند که شعار سال با دو منظور مطرح می‌شود؛ یکی جهت دادن به سیاست‌های اجرایی و عملکرد مسئولان دولتی و حکومتی است و یکی دیگر توجه افکار عمومی به اینکه چه مسئله‌ای امروز برای کشور مهم است و امروز برای کشور مسئله‌ی حمایت از کالای ایرانی به یک مسئله مهم تبدیل شده است.
رهبری در ادامه به راهکارهای اجرایی شعار سال پرداختند که در زیر به آن اشاره می‌کنیم:
– افزایش و کیفیت تولید
ایشان در ارتباط با مبحث کیفیت، حدیثی از رسول اکرم (ص) را بیان داشتند که نشان می‌دهد انجام کار زیبا و با کیفیت و آنچه که تولید می‌شود باید مطابق با سلیقه و میل مردم باشد که این همان مبحث نیازسنجی و خواسته مشتریان در علم بازاریابی است که باید از سوی تولیدکنندگان مورد توجه قرار بگیرد. چراکه در فرآیند تولید باید با شناسایی و نیاز مشتریان، محصول نهایی تولید شود. شرکت‌هایی که محصولات خود را بدون توجه به نیاز و خواسته مشتریان تولید می‌کنند، ممکن است محصول نهایی مورد استقبال آنان قرار نگیرد و خطرات ناشی از شکست را به همراه خواهند داشت.
همچنین ابعاد کیفیت محصول تولیدی یا همان داوم و ماندگاری محصولی که به دست مشتریان می‌رسد، از اهمیت وافری در برنامه‌ریزی بازاریابی محصول برخوردار است. لذا ثبات و تداوم کیفیت به معنای آن است که مشتریان سطح یکسانی از کیفیت را در طول مصرف محصول تجربه کنند که منجر به تکرار خرید و در نهایت تبلیغات دهان به دهان از سوی آنان گردد.
– بازاریابی رابطه‌مند
شاید یکی از موارد اغفال مانده از سوی مسئولان کشوری و تولیدکنندگان، بازاریابی بیرون از کشور که نتیجه آن صادرات محصول ایرانی است، که باید به عنوان یکی از مباحث جدی در حمایت از کالای ایرانی مدنظر قرار بگیرد. شاید بازاریابی اولین قدم مهم در امر صادرات کالا باشد. بازاریابی صادراتی یعنی شناخت بازارهای خارجی و راه‌های نفوذ به آن از طریق مذاکره با خریداران خارجی، حضور در نمایشگاه‌های بین المللی، ارتباط با رایزنان بازرگانی در اتاق‌های بازرگانی و سفارتخانه‌ها، شناسایی کالاهای رقبای خارجی از نظر کیفیت و قیمت در بازار مورد نظر و … که از طریق تعامل تولیدکنندگان با دولتی‌ها و حمایت مسئولان دولتی از تولیدکنندگان قابل تحقق است.
همانطور که رهبر معظم انقلاب اسلامی در بیانات خود فرمودند که کشور ایران به طور مستقیم با پانزده کشور جهان در ارتباط است و این بازار که از نظر ارزش‌های دینی و مذهبی با هم یکسان است، می‌تواند فرصت بسیار بزرگ و مهمی برای محصولات تولیدی ایران در بازارهای صادراتی به حساب آید که نیازمند تعامل و حمایت وزارتخانه‌های خارجه و صنعت، معدن و تجارت را می‌طلبد تا تولیدکنندگان ایرانی بتواند از طریق بازاریابی رابطه‌مند با تجار این کشورها محصولات خود را به این بازارها صادر کنند که نتیجه آن اشتغال در کشور و ایجاد ثروت ملی خواهد بود.
– رقابت پذیری
ایشان در بخش دیگری از بیانات خود در ارتباط با قیمت گذاری محصولات ایرانی فرمودند: «یکی از کارهای بسیار مهم در کشور این است که بتوانیم تولید داخلی را رقابت‌پذیر با جنس خارجی به وجود بیاوریم؛ در حد امکان ارزان‌تر از جنس خارجی بتوانیم تولید کنیم که البته خود این مقدماتی دارد؛ بعضی از مقدمات به‌عهده‌ی دولت است، بعضی هم به‌عهده‌ی خود تولیدکنندگان است.»
رقابت پذیری معیاری کلیدی برای ارزیابی درجه موفقیت کشورها، صنایع و بنگاه ها در میدان‌های رقابتی سیاسی، اقتصادی و تجاری به حساب می آید، بدین معنی که هر کشور، صنعت یا بنگاهی که از توان رقابتی بالایی در بازارهای رقابتی برخوردار باشد، می توان گفت که از رقابت پذیری بالاتری برخوردار می باشد. لذا با توجه به سخنان معظم له، آنچه که به عنوان عامل رقابت پذیری مطرح شده است، قیمت رقابتی در کنار کیفیت محصول تولیدی است که باید هم از سوی تولید کننده و هم از سوی دولت مورد توجه جدی قرار بگیرد.
با توجه موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی ایران در منطقه و همسایگان خود و شرایط سیاسی و اقتصادی حاکم در منطقه، فرصت بسیار مناسبی را برای از نظر اقتصادی و تجارت برای صدور محصولات کشاورزی و خدماتی این کشور به عنوان یک مزیت نسبی فراهم آورده است، لذا آنچه که وظیفه دولت بالاخص وزارت امور اقتصاد و دارایی کشور است جلوگیری از قاچاق کالا و مدیریت در ورود بی رویه کالاهای مشابه تولید داخل از گمرکات و ارائه تسهیلات ریالی کم بهره به واحدهای تولیدی و اخذ مالیات از فروش تولید داخل نسبت به محصولات خارجی است. اما در این خصوص، وظیفه تولید کننده استفاده از تکنولوژی روز دنیا و افزایش بهره وری نیروی انسانی با استفاده از متدهای روز جهت کاهش قیمت تمام شده است.
در پایان آنچه که از بیانات رهبر انقلاب در مبحث بازاریابی و حمایت از محصولات ایرانی در سال «حمایت از کالای ایرانی» بیان شده است را به طور خلاصه می‌توان از بررسی بازار هدف و نیاز مشتری، افزایش محصول تولید از روش‌های مختلف از جمله رقابت پذیری در قیمت، کیفیت و بهره وری، بازاریابی یکپارچه و رابطه مند با کشورهای همسایه جهت صادرات محصول، ایجاد فرصت‌های مناسب سرمایه‌گذاری در تولید محصولات داخلی و حمایت‌های دولت از تولیدکنندگان که در نهایت سودآوری که همان اشتغال نیروی جوان و متخصص و ایجاد ثروت ملی است، اشاره داشت.
* حمیدرضا یعقوبی آوینی – کارشناس ارشد کسب‌وکار
دیدگاه شما